Podatek od unieważnienia kredytu w CHF i ugody z bankiem

Pol­ski sys­tem podat­ko­wy ucho­dzi za jeden z naj­bar­dziej skom­pli­ko­wa­nych na świe­cie. Co do zasa­dy, każ­de uzy­ska­nie docho­du przez podat­ni­ka jest w Pol­sce zwią­za­ne z powsta­niem obo­wiąz­ku podat­ko­we­go. Jak ta regu­ła ma się do korzy­ści, któ­re uzy­sku­ją Fran­ko­wi­cze na dro­dze sądo­wej, dopro­wa­dza­jąc do pra­wo­moc­ne­go unie­waż­nie­nia swo­jej umo­wy tzw. kre­dy­tu fran­ko­we­go? Czy kre­dy­to­bior­cy w takiej sytu­acji muszą zapła­cić poda­tek od uzy­ska­nych korzy­ści? A co w przy­pad­ku zawar­cia z ban­kiem ugo­dy frankowej?

Ze wzglę­du na dużą licz­bę kre­dy­to­bior­ców fran­ko­wych i wie­lość pozwów toczą­cych się spraw o unie­waż­nie­nie umów kre­dy­to­wych, usta­wo­daw­ca pro­wa­dził korzyst­ne dla Fran­ko­wi­czów roz­wią­za­nia. Na mocy wyda­ne­go przez Mini­ster­stwo Finan­sów roz­po­rzą­dze­nia z dnia 11 mar­ca 2022 r. w spra­wie zanie­cha­nia pobo­ru podat­ku docho­do­we­go od nie­któ­rych docho­dów (przy­cho­dów) zwią­za­nych z kre­dy­tem hipo­tecz­nym udzie­lo­nym na cele miesz­ka­nio­we, podat­nik jest zwol­nio­ny z pła­ce­nia podat­ku od umo­rzo­nych wie­rzy­tel­no­ści. Ozna­cza to, że zarów­no poda­tek od korzy­ści wyni­ka­ją­cych z unie­waż­nie­nia przez sąd umo­wy fran­ko­wej, jak i poda­tek od ugo­dy fran­ko­wej nie musi być zapłacony.

Zgod­nie z roz­po­rzą­dze­niem, poda­tek od ugo­dy doty­czą­cej kre­dy­tu CHF nie jest pobie­ra­ny, jeśli umo­rzo­na kwo­ta doty­czy kre­dy­tu zacią­gnię­te­go przez jed­no gospo­dar­stwo domo­we na reali­za­cję jed­nej inwe­sty­cji miesz­ka­nio­wej. Gdy kre­dy­tów było wię­cej, moż­na sko­rzy­stać z umo­rze­nia, jeśli wszyst­kie doty­czy­ły jed­nej inwe­sty­cji miesz­ka­nio­wej, a sam kre­dy­to­bior­ca nie wyko­rzy­stał przy­wi­le­ju zanie­cha­nia pobo­ru podat­ku z tytu­łu umo­rze­nia wie­rzy­tel­no­ści przy kre­dy­cie, z któ­re­go finan­so­wa­na była inna inwe­sty­cja miesz­ka­nio­wa. Zwol­nie­niu z pobo­ru podat­ku pod­le­ga­ją zarów­no kwo­ty umo­rzo­ne­go kre­dy­tu, odset­ki, a tak­że wszel­kie opła­ty i pro­wi­zje, któ­rych uisz­cze­nie było zwią­za­ne z celem zawar­cia umo­wy o kre­dyt hipo­tecz­ny. Wyjąt­kiem w tym wzglę­dzie jest ubez­pie­cze­nie kre­dy­tu i ewen­tu­al­ne usłu­gi dodatkowe.

Ugo­da z ban­kiem czy unie­waż­nie­nie kre­dy­tu w sądzie?

Prze­pi­sy te zde­cy­do­wa­nie sta­no­wią spo­re uła­twie­nie dla wszyst­kich Fran­ko­wi­czów. Brak podat­ku od ugód fran­ko­wych może posłu­żyć jako sku­tecz­na kar­ta prze­tar­go­wa w nego­cja­cjach ban­ków z kre­dy­to­bior­ca­mi. Nie zmie­nia to jed­nak fak­tu, że wyto­cze­nie pozwu prze­ciw­ko ban­ko­wi na ogół może zagwa­ran­to­wać dużo więk­sze korzy­ści dla posia­da­cza umo­wy kre­dy­tu fran­ko­we­go, niż zawar­cie ugo­dy, któ­ra pro­wa­dzi do zmia­ny kre­dy­tu na kre­dyt zło­to­wy opro­cen­to­wa­ny wyso­ką obec­nie staw­ką WIBOR. Oso­by zain­te­re­so­wa­ne sądo­wym roz­strzy­gnię­ciem spo­ru z ban­kiem rów­nież nie muszą oba­wiać się koniecz­no­ści ewen­tu­al­ne­go zapła­ce­nia podat­ku PIT, jak wska­zu­je bowiem art. 2 usta­wy z dnia 26 lip­ca 1991 r. o podat­ku docho­do­wym od osób fizycz­nych, prze­pi­sów tego aktu praw­ne­go nie sto­su­je się do przy­cho­dów wyni­ka­ją­cych z czyn­no­ści, któ­re nie mogą być przed­mio­tem praw­nie sku­tecz­nej umo­wy, a zatem przy pra­wo­moc­nym orze­cze­niu przez sąd nie­waż­no­ści umo­wy kre­dy­tu, obo­wią­zek podat­ko­wy nie powsta­je. Wyni­ka to z tego, że unie­waż­nie­nie nale­ży trak­to­wać tak, jak gdy­by zakwe­stio­no­wa­na umo­wa nigdy nie zosta­ła zawar­ta. Stro­ny roz­li­cza­ją się ze środ­ków, któ­re wza­jem­nie od sie­bie pobra­ły, a kre­dy­to­bior­ca dodat­ko­wo może rościć o usta­wo­we odset­ki za opóź­nie­nie. W przy­pad­ku ugo­dy z ban­kiem kre­dyt dalej jest w mocy i docho­dzi jedy­nie do kon­wer­sji zobo­wią­za­nia na zło­tów­ko­we i zmia­ny wskaź­ni­ka opro­cen­to­wa­nia na WIBOR. Pomi­mo zawar­cia ugo­dy z ban­kiem, kre­dy­to­bior­ca co do zasa­dy dalej musi spła­cać swo­je zobo­wią­za­nie, a wyso­kość należ­nych rat może być nadal wyso­ka, o czym nale­ży pamię­tać, decy­du­jąc się na ugo­dę z bankiem.

Pod­su­mo­wu­jąc, Fran­ko­wi­cze nie powin­ni mar­twić się nali­cze­niem podat­ku od uzy­ska­nych korzy­ści zwią­za­nych z unie­waż­nie­niem kre­dy­tu lub zawar­ciem ugo­dy fran­ko­wej. W razie wąt­pli­wo­ści, gdy sta­tus kre­dy­to­bior­cy jest skom­pli­ko­wa­ny, war­to zgło­sić się do spe­cja­li­sty, aby upew­nić się czy umo­rze­nie zobo­wią­za­nia będzie pod­le­gać w tym przy­pad­ku opo­dat­ko­wa­niu. Ist­nie­je tak­że moż­li­wość zło­że­nia wnio­sku do Kra­jo­wej Admi­ni­stra­cji Skar­bo­wej, któ­ra doko­na indy­wi­du­al­nej inter­pre­ta­cji. Koszt wyda­nia tako­wej to 40 zł. Wnio­sek moż­na zło­żyć oso­bi­ście, inter­ne­to­wo (przez pro­fil zaufa­ny), jak i listow­nie i co waż­ne we wnio­sku kre­dy­to­bior­ca powi­nien pre­cy­zyj­nie opi­sać swo­ją sytu­ację, jak rów­nież wła­sną inter­pre­ta­cję obo­wią­zu­ją­cych prze­pi­sów, do któ­rej to odnie­sie się organ w swo­jej odpowiedzi.