Jak zmieniła się sytuacja Frankowiczów w 2023 r. i co może przynieść rok 2024?

26 stycznia 2024

Bez wąt­pie­nia rok 2023 był dla Fran­ko­wi­czów wyjąt­ko­wo uda­ny.  Minio­ny rok zapa­mię­ta­my jako licz­ne zwy­cię­stwa przed TSUE, czy też rekor­do­wą licz­bę nowych pozwów (ok. 30 % wię­cej niż w 2022 r.). Sza­cu­je się, że w sądach toczy się już oko­ło 150 tys. spraw fran­ko­wych. Sądy wyda­ją coraz wię­cej pra­wo­moc­nych roz­strzy­gnięć, a kre­dy­to­bior­cy wygry­wa­ją odpo­wied­nio aż 97% postę­po­wań w sądach okrę­go­wych oraz 99% w sądach ape­la­cyj­nych! Bazu­jąc na danych sądów okrę­go­wych z koń­ca roku naj­wię­cej spraw tra­fi­ło do Sądu Okrę­go­we­go w War­sza­wie (ponad 13 tys.), w któ­rym to znaj­du­je się jedy­ny w kra­ju wyspe­cja­li­zo­wa­ny Wydział Frankowy.

W roku 2023 TSUE wydał całą serię pro­kon­su­menc­kich wyro­ków doty­czą­cych stric­te kre­dy­tów fran­ko­wych, któ­re zna­czą­co umac­nia­ją sytu­ację Fran­ko­wi­czów w pol­skich sądach. Do naj­waż­niej­szych z nich może­my zaliczyć:

- wyrok TSUE w spra­wie C‑520/21 zaka­zu­ją­cy ban­kom żąda­nia z tytu­łu nie­waż­nej umo­wy kre­dy­tu fran­ko­we­go wyna­gro­dze­nia za korzy­sta­nie z kapi­ta­łu lub jego walo­ry­za­cji albo jakiej­kol­wiek innej for­my rekom­pen­sa­ty. Kon­su­men­ci mogą nato­miast wysu­wać w związ­ku z nie­waż­ną umo­wą dodat­ko­we rosz­cze­nia wobec ban­ku. W 2024 r. Fran­ko­wi­cze nie muszą zatem już oba­wiać się, że ban­ki wygra­ją ini­cjo­wa­ne przez sie­bie pro­ce­sy o wyna­gro­dze­nie za korzy­sta­nie z kapitału.

- wyrok TSUE w spra­wie C‑287/22, dzię­ki któ­re­mu kre­dy­to­bior­cy mogą liczyć na przy­chyl­ność sądów w kwe­stii wstrzy­ma­nia spła­ty rat na cały czas trwa­nia pro­ce­su. W następ­stwie tego wyro­ku pol­skie sądy zaczę­ły czę­ściej akcep­to­wać wnio­ski o udziel­nie kre­dy­to­bior­com takiej for­my zabez­pie­cze­nia i tym samym kon­su­men­ci zyska­li real­ną ochro­nę przed skut­ka­mi wzro­stu kur­su CHF, ponie­waż nie muszą już pła­cić rat kre­dy­tów, któ­re sądy uzna­ją za nie­waż­ne w całości;

- wyro­ki TSUE w spra­wie C‑140/22 oraz C‑28/22, w któ­rych Try­bu­nał usto­sun­ko­wał się do kwe­stii należ­nych Fran­ko­wi­czom odse­tek usta­wo­wych za opóź­nie­nie. W świe­tle gru­dnio­wych wyro­ków odset­ki za opóź­nie­nie przy­słu­gu­ją Fran­ko­wi­czom za cały czas trwa­nia spo­rów, już od daty przed­są­do­we­go wezwa­nia ban­ku do zapła­ty lub naj­póź­niej od daty dorę­cze­nia ban­ko­wi odpi­su pozwu. TSUE zane­go­wał koniecz­ność skła­da­nia przez kon­su­men­ta w toku pro­ce­su sądo­we­go dodat­ko­we­go oświad­cze­nia o chę­ci unie­waż­nie­nia umo­wy, wyma­ga­ne­go przez sądy na pod­sta­wie kon­tro­wer­syj­nej uchwa­ły SN;

- wyrok TSUE o sygn. C‑139/22, któ­ry potwier­dził, że kon­su­men­to­wi przy­słu­gu­je pra­wo do żąda­nia unie­waż­nie­nia wadli­wej umo­wy nie­za­leż­nie od posia­da­ne­go wykształ­ce­nia i wyko­ny­wa­ne­go zawo­du. Tym samym praw­ni­cy, eko­no­mi­ści, a nawet pra­cow­ni­cy ban­ko­wo­ści powin­ni być trak­to­wa­ni jak każ­dy inny kon­su­ment, a ban­ki nie mogą w sądzie powo­ły­wać się na ponad­prze­cięt­ną wie­dzę takich kredytobiorców;

Ponad­to od kwiet­nia 2023 roku zmie­ni­ła się wła­ści­wość miej­sco­wa sądów w spra­wach doty­czą­cych kre­dy­tów fran­ko­wych. Fran­ko­wi­cze przez 5 kolej­nych lat mogą skła­dać pozwy tyl­ko do sądów wła­ści­wych dla swo­je­go miej­sca zamiesz­ka­nia. Regu­la­cja odcią­ży­ła Wydział Fran­ko­wy Sądu Okrę­go­we­go w War­sza­wie i spo­wo­do­wa­ła bar­dziej rów­no­mier­ne roz­ło­że­nie spraw pomię­dzy sądy kra­jo­we. W efek­cie w 2024 roku spra­wy fran­ko­we powin­ny toczyć się jesz­cze szyb­ciej, a czas ocze­ki­wa­nia na roz­strzy­gnię­cie winien ulec zna­czą­ce­mu skróceniu.

We wrze­śniu 2023 r. przy­wró­co­no nato­miast jed­no­oso­bo­we skła­dy sędziow­skie w postę­po­wa­niach ape­la­cyj­nych, dzię­ki cze­mu sądy wyda­ją wię­cej pra­wo­moc­nych wyro­ków i zapa­da­ją one szybciej

Cze­go może­my spo­dzie­wać się w 2024 r. w spra­wach kre­dy­tów frankowych? 

Nie­wąt­pli­wie linia orzecz­ni­cza w 2024 r. w zakre­sie spraw kre­dy­tów fran­ko­wych będzie zgod­na z ukształ­to­wa­ną już linią orzecz­ni­czą, wyzna­cza­ną przez sądy powszech­ne, SN oraz TSUE. Ponad­to kolej­ne zagad­nie­nia uszcze­gó­ło­wia­ją­ce pro­ce­sy fran­ko­we cze­ka­ją na roz­strzy­gnię­cie Try­bu­na­łu, któ­ry zapew­ne kon­se­kwent­nie będzie bro­nił praw kon­su­men­tów. Rok 2024 r. może być zatem dla Fran­ko­wi­czów jesz­cze lep­szy od minionego.

Dodat­ko­wo z dniem 14 mar­ca bie­żą­ce­go roku mają wejść w życie prze­pi­sy zno­we­li­zo­wa­nej usta­wy o KPC w zakre­sie roz­praw zdal­nych oraz e‑doręczeń. E‑rozprawy mają być roz­wią­za­niem sta­łym, a nie jak dotych­czas wyłą­cze­nie tym­cza­so­wym (for­ma ta poja­wi­ła się w okre­sie pan­de­mii). Dzię­ki temu roz­wią­za­niu Fran­ko­wi­cze nie tra­cą cza­su na dojazd do sądu i odpo­wia­da­ją na pyta­nia sędziów oraz peł­no­moc­ni­ków ban­ków w kom­for­to­wych warun­kach, sie­dząc przed kom­pu­te­rem w domu, uni­ka­jąc przy tym zbęd­ne­go stre­su zwią­za­ne­go z wystą­pie­niem na sali sądowej.

War­to rów­nież dodać, że pod koniec roku media obie­gła infor­ma­cja o rzą­do­wych zapo­wie­dziach pod­wyż­ki wyna­gro­dzeń dla pra­cow­ni­ków sądów o 20% oraz zwięk­sze­nie licz­by sędziów a tak­że per­so­ne­lu pomoc­ni­cze­go zaj­mu­ją­cych się spra­wa­mi Fran­ko­wi­czów. Prze­wi­du­je się stwo­rze­nie 58 dodat­ko­wych eta­tów sędziow­skich, 58 eta­tów asy­stenc­kich oraz 116 urzęd­ni­czych, dedy­ko­wa­nych wyłącz­nie do spraw frankowych.

To wszyst­ko powo­du­je, że tem­po orzecz­ni­cze w postę­po­wa­niach fran­ko­wych powin­no być jesz­cze szyb­sze, a waha­ją­cych się wciąż nad zaini­cjo­wa­niem pro­ce­su Fran­ko­wi­czów do pod­ję­cia dzia­ła­nia z pew­no­ścią prze­ko­na­ją przy­to­czo­ne powy­żej wyro­ki TSUE, jak też sta­ty­sty­ki i pro­gno­zy eks­perc­kie. Wszyst­ko bowiem wska­zu­je na to, że w 2024 r. zapad­nie jesz­cze wię­cej pra­wo­moc­nych wyro­ków, uwal­nia­ją­cych kre­dy­to­bior­ców fran­ko­wych od wadli­wych umów CHF.

 

KANCELARIA ADWOKACKA
DOMINIKA PEŻYŃSKA

Adres:
ul. Giełdowa 4D/4
Adres
01–211 Warszawa