Jak nowelizacja przepisów wpłynie na sprawy Frankowiczów? Czy konieczność wytoczenia powództwa w sądzie właściwym dla miejsca zamieszkania kredytobiorcy skróci czas oczekiwania na wyrok?

Już od pew­ne­go cza­su pla­no­wa­no zmia­nę w Kodek­sie postę­po­wa­nia cywil­ne­go, mają­cą wpły­nąć na sytu­ację Fran­ko­wi­czów w sądach. Do tej pory kre­dy­to­bior­ca miał moż­li­wość wybo­ru, czy pozew chce zło­żyć w sądzie wła­ści­wym dla swo­je­go miej­sca zamiesz­ka­nia, czy też w tym wła­ści­wym dla głów­nej sie­dzi­by ban­ku. War­to zazna­czyć, że więk­szość ban­ków udzie­la­ją­cych kre­dy­tów w CHF ma swo­ją sie­dzi­bę w War­sza­wie, a w Sądzie Okrę­go­wym w War­sza­wie stwo­rzo­no w 2021 r. jedy­ny w Pol­sce wyspe­cja­li­zo­wa­ny Wydział Frankowy.

Jaki jest tego efekt? Więk­szość spraw tra­fia aktu­al­nie do sto­li­cy, gdzie Sąd Okrę­go­wy pro­wa­dzi już ponad 40 tys. spraw fran­ko­wych, a śred­ni czas trwa­nia spra­wy w I instan­cji to obec­nie min. 2–3 lata. Oczy­wi­ście zda­rza się, że spra­wy są roz­po­zna­wa­ne szyb­ciej, ale są to poje­dyn­cze przy­pad­ki, a gene­ral­nie czas ocze­ki­wa­nia na wyrok w spra­wie fran­ko­wej liczo­ny jest w latach.

Sytu­acja ta nie umknę­ła uwa­dze usta­wo­daw­cy i śro­do­wi­sku praw­ni­cze­mu, stąd posta­no­wio­no roz­wią­zać ten pro­blem.  W pią­tek 30 mar­ca br. opu­bli­ko­wa­no w Dzien­ni­ku Ustaw nowe­li­za­cję Kodek­su postę­po­wa­nia cywil­ne­go, a wraz z nią zmie­nio­no istot­ny dla spraw fran­ko­wych art. 18 kodek­su postę­po­wa­nia cywil­ne­go. Zgod­nie z nowym brzmie­niem tego prze­pi­su, przez 5 lat od jego wej­ścia w życie, powódz­two kon­su­men­ta o rosz­cze­nia zwią­za­ne z zawar­ciem kre­dy­tu w innej walu­cie niż pol­ska, wyta­cza się wyłącz­nie przed sądem, wła­ści­wym dla miej­sca zamiesz­ka­nia powoda.

Co cie­ka­we, vaca­tio legis dla inte­re­su­ją­ce­go nas art. 18 k.p.c. wyno­si tyl­ko 14 dni. Zmia­na wła­ści­wo­ści będzie doty­czy­ła tyl­ko nowych pozwów, czy­li tych, któ­re zosta­ną zło­żo­ne do sądu po wej­ściu nowe­li­za­cji k.p.c. Pozwy zło­żo­ne przed zmia­ną Usta­wy będą roz­pa­try­wa­ne przez „Wydział Fran­ko­wy”. Po ogło­sze­niu Usta­wy vaca­tio legis będzie wyno­sić 3 mie­sią­ce, ale nie­ste­ty jed­nym z wyjąt­ków będzie wła­śnie wska­za­ny art. 18, któ­ry wej­dzie w życie znacz­nie szyb­ciej, bo już w cią­gu 14 dni.

W prak­ty­ce ozna­cza to, że od 15 kwiet­nia więk­szość Fran­ko­wi­czów z całej Pol­ski stra­ci moż­li­wość zło­że­nia pozwu prze­ciw­ko ban­ko­wi do Wydzia­łu Fran­ko­we­go w War­sza­wie, na rzecz przy­mu­su skład­nia pozwu w miej­scu wła­ści­wym dla ich miej­sca zamiesz­ka­nia. Czy ta zmia­na jed­nak musi być nie­ko­rzyst­na dla kre­dy­to­bior­ców? Niekoniecznie!

Fak­tem jest, że Wydział Fran­ko­wy jest ści­śle wyspe­cja­li­zo­wa­ny w pro­wa­dze­niu spraw zwią­za­nych z kre­dy­ta­mi indek­so­wa­ny­mi i deno­mi­no­wa­ny­mi w walu­cie obcej, a tak­że, że dość czę­sto moż­na uzy­skać w takiej spra­wie zabez­pie­cze­nie poprzez zawie­sze­nie na cały czas pro­ce­su obo­wiąz­ku uisz­cza­nia rat kre­dy­tu, w sytu­acji, gdy kre­dy­to­bior­ca doko­nał już zwro­tu kwo­ty prze­wyż­sza­ją­cej udo­stęp­nio­ny przez bank kapi­tał kre­dy­tu. Nie­mniej jed­nak war­to pamię­tać, że mniej­sze sądy w całej Pol­sce idą za wzo­rem Wydzia­łu Fran­ko­we­go i nie tyl­ko tak­że wyda­ją korzyst­ne dla kre­dy­to­bior­ców roz­strzy­gnię­cia unie­waż­nia­jąc umo­wy kre­dy­tów CHF w cało­ści, ale tak­że udzie­la­ją zabez­pie­czeń, a cały pro­ces trwa czę­sto zde­cy­do­wa­nie kró­cej niż w stolicy.

Jako przy­kład może­my podać choć­by uzy­ska­ny ostat­nio przez Kan­ce­la­rię wyrok w spra­wie prze­ciw­ko Ban­ko­wi BPH, w któ­rym uzy­ska­nie pra­wo­moc­ne­go wyro­ku zaję­ło zale­d­wie 19 mie­się­cy, a Sąd Okrę­go­wy w Elblą­gu udzie­lił kre­dy­to­bior­com zabez­pie­cze­nia, dzię­ki cze­mu nie musie­li pła­cić rat kre­dy­tu przez czas trwa­nia pro­ce­su. Stąd też wpro­wa­dzo­na nowe­li­za­cja wca­le nie musi być nie­ko­rzyst­na dla Kre­dy­to­bior­ców, a może przy­nieść rów­nie korzyst­ne, ale zde­cy­do­wa­nie szyb­ciej uzy­ska­ne wyroki.

Cze­go moż­na spo­dzie­wać się po nowelizacji?

Głów­ny cel nowe­li­za­cji to przy­śpie­sze­nie całe­go toku postę­po­wa­nia i odcią­że­nie prze­peł­nio­ne­go spra­wa­mi Wydzia­łu Fran­ko­we­go w War­sza­wie. Sto­łecz­ni sędzio­wie będą w sta­nie spraw­niej pra­co­wać nad wyda­wa­niem wyro­ków, na czym sko­rzy­sta­ją cho­ciaż­by kre­dy­to­bior­cy z War­sza­wy, któ­rzy i tak nie mie­li wybo­ru, co do sądu, w któ­rym zło­żo­ny zosta­nie w ich spra­wie pozew. War­to wska­zać, że zde­cy­do­wa­na więk­szość udzie­la­nych kre­dy­tów CHF mia­ła miej­sce wła­śnie w War­sza­wie, stąd jest tutaj naj­wię­cej poten­cjal­nych kre­dy­to­bior­ców, któ­rzy będą chcie­li zakwe­stio­no­wać w sądzie swo­je kre­dy­ty frankowe.

Zwięk­szy się rów­nież rola sądów lokal­nych, któ­re będą mia­ły zde­cy­do­wa­nie wię­cej spraw doty­czą­cych kre­dy­tów niż dotych­czas. Wie­le orze­czeń sądów rejo­no­wych i okrę­go­wych opie­ra się na wyro­kach wyda­nych przez wyspe­cja­li­zo­wa­ny wydział w Sądzie Okrę­go­wym w War­sza­wie, któ­ry przo­du­je w licz­bie roz­po­zna­nych spraw, ale tak­że sta­no­wi wyznacz­nik dla mniej­szych ośrod­ków w kwe­stii tego, jak orze­kać. W związ­ku z tym, nie powin­ni­śmy spo­dzie­wać się, że na sku­tek nowe­li­za­cji nastą­pi dra­stycz­na zmia­na w linii orzecz­ni­czej. Nowe­li­za­cja ta może nato­miast przy­nieść krót­szy czas ocze­ki­wa­nia na ter­min roz­pra­wy i szyb­sze, ale rów­nie korzyst­ne, zakoń­cze­nie całe­go postę­po­wa­nia o usta­le­nie nie­waż­no­ści wadli­wej umo­wy tzw. kre­dy­tu frankowego.