Ochrona nadana dyrektywą 93/13 przysługuje każdemu konsumentowi!

Czy kon­su­men­to­wi, któ­ry nie prze­czy­tał umo­wy z ban­kiem przed jej pod­pi­sa­niem albo ją wpraw­dzie prze­czy­tał, ale nie zro­zu­miał i nie pod­jął kro­ków, aby ją zro­zu­mieć tak­że przy­słu­gu­je ochro­na przed nie­uczci­wy­mi prak­ty­ka­mi banków?

TSUE w naj­now­szym orze­cze­niu stwier­dził, że TAK, ponie­waż dyrek­ty­wa 93/13 chro­ni każ­de­go kon­su­men­ta, a nie tyl­ko tego, któ­re­go moż­na uznać za wła­ści­wie poin­for­mo­wa­ne­go, dosta­tecz­nie uważ­ne­go i roz­sąd­ne­go prze­cięt­ne­go kon­su­men­ta — posta­no­wie­nie z 10 czerw­ca 2021, C‑198/20.

Pyta­nia w tej mate­rii zadał war­szaw­ski Sąd, któ­ry powziął wąt­pli­wo­ści, czy ochro­na przy­słu­gu­je każ­de­mu kon­su­men­to­wi, czy tyl­ko temu dosta­tecz­nie poin­for­mo­wa­ne­mu, uważ­ne­mu i rozsądnemu.

Try­bu­nał przy­po­mniał, że poję­cie „kon­su­men­ta” ma cha­rak­ter obiek­tyw­ny i jest nie­za­leż­ne od kon­kret­ne­go zaso­bu wie­dzy, jaki może mieć dana oso­ba, czy też od posia­da­nych przez nią w rze­czy­wi­sto­ści infor­ma­cji. Kon­su­ment znaj­du­je się w słab­szej pozy­cji niż przed­się­bior­ca przy­go­to­wu­ją­cy wzor­ce umow­ne sto­so­wa­ne w rela­cjach z kre­dy­to­bior­ca­mi i nie ma wpły­wu na ich treść. Dokład­nie taka sytu­acja ma miej­sce w spra­wach kre­dy­tów „fran­ko­wych”, stąd też sąd każ­do­ra­zo­wo jest zobo­wią­za­ny do zba­da­nia z urzę­du nie­uczci­we­go cha­rak­te­ru warun­ku umownego.

TSUE potwier­dził, że nawet kon­su­ment, któ­ry nie prze­czy­tał umo­wy, czy też ją prze­czy­tał, ale nie zro­zu­miał, tak­że jest obję­ty ochro­ną i może sku­tecz­nie doma­gać się usu­nię­cia z umo­wy nie­do­zwo­lo­nych zapi­sów, a nawet jej nie­waż­no­ści. Sta­tus kon­su­men­ta nie zale­ży bowiem od cech oso­bo­wo­ści, a sąd powi­nien doko­nać kon­tro­li umo­wy i jeśli w umo­wie znaj­du­ją się posta­no­wie­nia nie­do­zwo­lo­ne, to fakt ten stwierdzić.

Powyż­szym posta­no­wie­niem Try­bu­nał daje kolej­ne wytycz­ne pol­skim sądom, jak orze­kać w spra­wach kre­dy­tów CHF, ponie­waż te w dal­szym cią­gu mają trud­no­ści w zapew­nia­niu ochro­ny kre­dy­to­bior­com frankowym.