Czy możliwe jest wykreślenie hipoteki po uzyskaniu prawomocnego wyroku ustalającego nieważność kredytu frankowego, bez uzyskania zgody banku?

W ramach kan­ce­la­rii pro­wa­dzi­my coraz licz­niej­sze spo­ry kre­dy­to­bior­ców z ban­ka­mi o unie­waż­nie­nie umo­wy tzw. kre­dy­tów fran­ko­wych. Celem takie­go postę­po­wa­nia nie jest jed­nak tyl­ko uzy­ska­nie pra­wo­moc­ne­go wyro­ku, w któ­rym sąd usta­li, że zawar­ta z ban­kiem umo­wa jest nie­waż­na od począt­ku i naka­że ban­ko­wi doko­na­nie zwro­tu wszyst­kich otrzy­ma­nych wpłat, ale tak­że – a może przede wszyst­kim – wykre­śle­nie hipo­te­ki, jaką bank wpi­sał na nie­ru­cho­mo­ści, celem zabez­pie­cze­nia spła­ty kre­dy­tu CHF.

Co jed­nak w sytu­acji, gdy bank pomi­mo pra­wo­moc­ne­go wyro­ku nie chce wydać zgo­dy na wykre­śle­nie hipo­te­ki tzw. listu mazal­ne­go? Czy to prze­kre­śla szan­se na wykre­śle­nie hipo­te­ki i zwol­nie­nie obcią­żo­nej nie­ru­cho­mo­ści? Czy też moż­na doma­gać się wykre­śle­nia hipo­te­ki bez pisem­nej zgo­dy banku?

Pro­ce­du­ra wykre­śle­nia hipo­te­ki nie nale­ży do skom­pli­ko­wa­nych, wystar­czy bowiem jedy­nie skie­ro­wa­nie do wła­ści­we­go sądu wie­czy­stok­się­go­we­go sto­sow­ne­go wnio­sku o wykre­śle­nie hipo­te­ki wraz z pra­wo­moc­nym wyro­kiem usta­la­ją­cym nie­waż­ność umo­wy kre­dy­tu oraz listem mazal­nym wyda­nym przez bank. Zda­rzą się jed­nak, że ban­ki pomi­mo wyro­ku upo­rczy­wie nie chcą wyra­zić zgo­dy na wykre­śle­nie i nie wyda­ją listu mazal­ne­go, czy­li doku­men­ty, któ­ry potwier­dza wyga­śnię­cie wie­rzy­tel­no­ści i sta­no­wią­ce­go jed­no­cze­śnie zgo­dę ban­ku na wykre­śle­nie wpi­su hipo­te­ki z ksiąg wie­czy­stych. Ma to naj­czę­ściej miej­sce w sytu­acji, gdy ban­ki wno­szą skar­gi kasa­cyj­ne do Sądu Najwyższego.

W takiej sytu­acji roz­wią­za­niem jest przed­sta­wie­nie wraz z wnio­skiem o wykre­śle­nie hipo­te­ki pra­wo­moc­ne­go wyro­ku Sądu, któ­ry potwier­dza nie­waż­ność sto­sun­ku praw­ne­go, któ­ry usta­no­wio­na hipo­te­ka ma zabez­pie­czać. W kon­se­kwen­cji hipo­te­ka jest bez­przed­mio­to­wa i nie­wy­ko­nal­na, ponie­waż zgod­nie z obo­wią­zu­ją­cym pra­wem hipo­te­ka ma cha­rak­ter akce­so­ryj­ny wzglę­dem dłu­gu. Sąd Wie­czy­stok­się­go­wy ma więc obo­wią­zek ją wykre­ślić, gdyż w takiej sytu­acji mamy do czy­nie­nia z nie­zgod­no­ścią wyka­za­ną orze­cze­niem sądu. War­to więc pamię­tać, że zgo­da ban­ku na wykre­śle­nie hipo­te­ki, po uzy­ska­niu pra­wo­moc­ne­go wyro­ku nie jest koniecz­na. Do usu­nię­cia wpi­su hipo­te­ki usta­no­wio­nej przez bank z księ­gi wie­czy­stej wystar­czy bowiem samo uzy­ska­nie pra­wo­moc­ne­go wyro­ku unie­waż­nia­ją­ce­go umo­wę kre­dy­tu indek­so­wa­ne­go lub deno­mi­no­wa­ne­go w walu­cie obcej.

W tym miej­scu moż­na przy­to­czyć uchwa­łę Sądu Naj­wyż­sze­go z dnia 8 wrze­śnia 2021 r. wyda­ną w spra­wie o sygna­tu­rze akt III CZP 28/21, zgod­nie z któ­rą domnie­ma­nie zgod­no­ści wpi­su z rze­czy­wi­stym sta­nem praw­nym, w odnie­sie­niu do wpi­su hipo­te­ki, może zostać wzru­szo­ne jako prze­słan­ka roz­strzy­gnię­cia w innej spra­wie cywil­nej, niż spra­wa o uzgod­nie­nie tre­ści księ­gi wie­czy­stej z rze­czy­wi­stym sta­nem praw­nym. Zgod­nie z przy­to­czo­ną tezą Uchwa­ły SN, moż­li­we jest więc wykre­śle­nie hipo­te­ki na mocy wyro­ku usta­la­ją­ce­go w swo­jej sen­ten­cji nie­waż­ność umo­wy kre­dy­tu fran­ko­we­go, bez potrze­by wsz­czy­na­nia dodat­ko­wych postę­po­wań sądo­wych, jak też bez potrze­by uzy­ska­nia zgo­dy ban­ku na taką czynność.

Innym Posta­no­wie­niem Sądu Naj­wyż­sze­go jest to z 19 lip­ca 2006 r. wyda­ne w spra­wie o sygna­tu­rze I CSK 151/2006, na pod­sta­wie któ­re­go SN przy­jął, że orze­cze­niem Sądu może być tak­że wyrok usta­la­ją­cy nie­waż­ność umo­wy, będą­cy pod­sta­wą doko­na­nia w księ­dze wie­czy­stej wpi­su okre­ślo­ne­go pra­wa rze­czo­we­go – hipo­te­ki. Sąd Naj­wyż­szy stwier­dził też, że zbyt­ni for­ma­lizm sta­no­wi­ło­by wyma­ga­nie w takiej sytu­acji wsz­czę­cia postę­po­wa­nia o uzgod­nie­nie sta­nu praw­ne­go ujaw­nio­ne­go w księ­dze wie­czy­stej z rze­czy­wi­stym sta­nem prawnym.

Pod­su­mo­wu­jąc, zarów­no prze­pi­sy pra­wa, jak też przy­to­czo­na Uchwa­ła i Posta­no­wie­nie Sądu Naj­wyż­sze­go oraz obec­na prak­ty­ka w wydzia­łach wie­czy­stok­się­go­wych potwier­dza moż­li­wość wykre­śle­nia hipo­te­ki usta­no­wio­nej przez bank na nie­ru­cho­mo­ści nawet w przy­pad­ku, gdy bank nie wyra­zi na to zgo­dy. W peł­ni wystar­cza­ją­ce jest bowiem samo uzy­ska­nie pra­wo­moc­ne­go wyro­ku usta­la­ją­ce­go nie­waż­ność umo­wy kre­dy­tu fran­ko­we­go, któ­ry sąd wyda na sku­tek zaini­cjo­wa­nia spra­wy sądowej.

W takim postę­po­wa­niu o unie­waż­nie­nie umo­wy kre­dy­tu CHF nasza Kan­ce­la­ria z suk­ce­sa­mi repre­zen­tu­je kre­dy­to­bior­ców, któ­rzy zawar­li wadli­we umo­wy ofe­ro­wa­ne przez ban­ki. Obec­nie jedy­ną sku­tecz­ną meto­dą na pozby­cie się tych – jak się oka­za­ło nie­zwy­kle ryzy­kow­nych dla kon­su­men­tów — kre­dy­tów, jest wystą­pie­nie do sądu z pozwem o jej unie­waż­nie­nie i uzy­ska­nie wyro­ku usta­la­ją­ce­go nie­waż­ność takiej umo­wy w cało­ści i od począt­ku, któ­re to czyn­no­ści Kan­ce­la­ria wyko­nu­je w imie­niu swo­ich Klien­tów. Celem doko­na­nia ana­li­zy Pań­stwa umo­wy kre­dy­tu fran­ko­we­go oraz uzy­ska­nia ofer­ty pro­wa­dze­nia spra­wy, zachę­ca­my do kon­tak­tu z Kancelarią.